HỎI & ĐÁP THÁNG 04 - 2011
Tôi chuẩn bị sắm ampli đèn để nghe nhạc. Theo tôi được biết; ampli đèn
cần thời gian khá lâu sau khi bật máy để có thể hoạt động ổn định. Vậy
việc tắt - bật ampli đến thế nào là hợp lý?
haitrieu001@yahoo.com: Tôi
đang sử dụng cặp loa bookshelf Sonus Faber Concerto Home để nghe nhạc, nhưng âm bass không xuống được sâu. Vậy, tôi có nên bổ sung một
loa sub để nghe nhạc. Nếu có, tôi nên sử dụng loại sub woofer nào?
NNVN: Bạn cần
lưu ý loa bookshelf luôn bị hạn chế về âm trăm. Cặp loa Sonus Faber Concerto có
âm trầm bong, gọn và chi tiết, nhưng không thể xuống sâu. Cặp loa này phù hợp
khi trình diễn dòng nhạc cổ điển với qui mô dàn nhạc nhỏ, trung bình hoặc thể
hiện rất tốt các thể loại pop, hòa tấu nhẹ nhàng, cần sự mượt mà và ngọt ngào.
Trong trường hợp bạn muốn bộ dàn có thêm âm bass và âm bass xuống được sâu, việc
sử dụng sub-woofer là giải pháp có thể chấp nhận. Tuy nhiên, việc lựa chọn và lắp
đặc loa sub-woofer nghe nhạc khá cầu kỳ. Trên thị trường audio Việt Nam, bạn có khá
nhiều lựa chọn với REL, Martin Logan, JBL, B&W, Jm Labs... Nhưng các sản phẩm
của REL có chất lượng trội hơn. REL là hàng chỉ sản xuất loa sub với mục đích
chủ yếu là nghe nhạc. Do đó, các loa sub của REL có thể phối hợp rất tốt với
các thiết bị còn lại trong bộ dàn hi-fi.
Hương
Giang (TP Huế): Tôi chuẩn bị sắm ampli đèn để nghe nhạc. Theo
tôi được biết; ampli đèn cần thời gian khá lâu sau khi bật máy để có thể hoạt động
ổn định. Vậy việc tắt - bật ampli đến thế nào là hợp lý?
NNVN: Từ
lâu, vấn đề này đã gây nhiều tranh luận về việc bật hệ thống 24/24 hay bật hoặc
tắt mỗi khi sử dụng sẽ tốt hơn? Tuy nhiên, hai giải pháp trên đều giảm tuổi thọ
của bóng đèn. Bạn có thể dung hòa giữa hai phương pháp trên. Nếu bạn thường
xuyên nghe nhắc đến vài giờ mỗi ngày, thì nên duy trì máy ở chế độ hoạt động. Nếu
chỉ nghe vài giờ mỗi tuần hoặc chỉ vào dịp cuối tuần, tốt nhất nên tắt máy khi
không sử dùng. Trong trường hợp này, nên bật trước khi nghe khoảng một giờ để
khởi động máy. Nếu bạn chỉ nghe vào cuối tuần, tốt nhất nên bật máy vào ngày thứ
sáu và tắt máy vào tối chủ nhật. Vận hành máy như vậy sẽ tăng tuổi thọ của bóng
đèn. Với các thiệt bị preampli và đầu đọc CD, nên để ở chế độ chờ.
Nguyên
Tuần Tú (Hà Nội): Tôi sử dụng ampli đèn Marantz 38 FD. Đây là thiết
bị audio cổ, có tuổi đời vài chục năm. NgheNhìn Việt Nam có thể cho biết: khi nào là thời
điểm cần thay đèn cho thiết bị này?
NNVN: Có một
số biểu hiện của thiệt bị báo hiệu thời điểm cần thay bóng đèn mới. Thông thường,
các bóng đèn hoạt động tốt trong những năm đâu. Sau thời gian nhất định, bóng
đèn kém đi. Sự xuống cấp này thì hiện khá rõ quá âm thanh của hệ thống: tiếng mờ,
tối và suy giảm tín hiệu ở các tần số. Việc thay thế nên bắt đầu từ các bóng tầng
vào của ampli hoặc các bóng tiền khuếch đại, tiếp đến là các bóng công suất.
Các bóng nhỏ thường có chi phí thay thế nhỏ hơn và cần được thay sau vài năm sử
dụng. Một số bóng khi xuống cấp có thể gây ồn đến thiết bị khiến loa kêu lụp bụp,
lạo xạo. Nếu tiếng nó chỉ phát ra từ một vế, bạn có thể kiểm tra bằng cách đảo
bóng từ về trái sang về phải. Hầu hết tiếng ồn kiểu này có liên quan đến bóng
đèn. Trong trường hợp thiết bị đã được sử dụng vài giờ, các bóng sẽ rất nóng.
Khi đó, nên dùng khăn quấn quanh bóng để nhấc chúng ra. Bạn cần lưu ý quy
trình: tắt thiết bị, đôi vị trí các bóng, bật lên nghe thử. Các bóng công suất
có thể bị đoản mạch. Vì vậy, một số hàng đã thiết kế cầu chì bảo vệ trong mạch
để ngăn chặn hiện tượng này. Trong trường hợp đứt cầu chì, có thể hiểu các bóng
công suất đang gặp vấn đề. Tốt nhất bạn nên dự trữ một số bóng công suất để
thay thế khi gặp sự cố như vậy.
Mình
Anh (Gia Lai): Tôi thường thấy xuất hiện thuật ngữ bias liên
quan đến ampli đèn. Vậy bias là gì? Tại sao phải chỉnh bias?
NNVN: Thuật
ngữ bias liên quan đến lượng điện thế các lưới của bóng công suất. Bias đi cùng
với "chế độ hoạt động" của ampli công suất theo thiết kế. Có ba loại
chế độ được sử dụng trong các thiết kế hi-fi: Class A, Class A/B1 và Class
A/B2. Class A là các bóng công suất được bias để cả hai bóng đều truyền dẫn tín
hiệu. Trong class A/B, bias được cân chỉnh sao cho khi ở đỉnh tín hiệu, một
bóng sẽ ngắt một phần tín hiệu từ chu kỳ dạng sóng. Ở class A/B1 không có dòng
lưới nào được đưa vào lưới của đèn. Ở class A/B2, một dòng lưới nhất định được
đưa vào lưới của các bóng. Cũng có thiết kế cho các bóng hoạt động theo chế độ
class B, khi đó, cả hai bóng không cùng dẫn dòng tại một thời điểm mà thay
phiên nhau. Chế độ hoạt động của ampli được quyết định bởi việc chính dòng bias
ở mức độ nào. Nếu có quá nhiều điện thế bias, chỉ có bóng đèn được lái bởi điện
tích với nữa chu kỳ của tín hiệu ở từng thời điểm. Nếu dòng điện và các linh kiện
của ampli hoạt động không ổn định sẽ dẫn đến tình trạng trôi trị số dòng theo
thiết kế của từng bóng. Do đó, việc bias sẽ đưa các bóng công suất trở về điều
kiện hoạt động chuẩn, đảm bảo chất lượng âm thanh theo mong muốn của thiết bị.
Theo
Nghe Nhìn